ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), laboratuvar ortamında hücre kültürüyle üretilen balık ürünleri için ilk kez bir güvenlik sürecini onayladı. Bu gelişmeyle birlikte Wildtype adlı şirket, FDA’dan hücreyle yetiştirilen hayvansal ürünler satmak için onay alan dördüncü firma oldu.

Wildtype’ın laboratuvar ortamında ürettiği somon balığı artık Oregon eyaletinin Portland kentindeki bir restoranda sipariş edilebiliyor.

Wildtype’tan yapılan açıklamaya göre, FDA’nın gönderdiği resmi yazıda, yetiştirilen somonun “benzer gıdalar kadar güvenli olduğu konusunda hiçbir soru işareti olmadığı” belirtiliyor. Bu yazı, FDA’nın laboratuvarda üretilen hayvansal ürünler için yürüttüğü onay sürecinde nihai adımı temsil ediyor.

Onayın Anlamı

FDA, hücreyle yetiştirilen ürünler arasından sadece deniz ürünlerini düzenlemekten sorumlu. Kırmızı et gibi ürünlerde yetki, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ile paylaşılıyor.

FDA’nın bu tür güvenlik danışmanlığı süreci şirketler için gönüllü olsa da, pazarlanabilirlik açısından büyük önem taşıyor. Biyoteknoloji patentleri konusunda uzman hukukçu Dr. Emily Nytko-Lutz, şirketlerin ürünü “güvenli ilan etmesi” için başka yolların da bulunduğunu, ancak FDA’dan alınan “Soru Yok” (No Questions) mektubunun daha dengeli ve güven verici bir seçenek olduğunu belirtti.

Beş Restoran Sırada

Wildtype’ın somon balığı şu anda Portland’daki Haiti mutfağıyla tanınan Kann restoranında menüye girdi. Şirket ayrıca ürünü sunacak beş yeni restoran için bekleme listesi oluşturdu.

Wildtype, ABD’de kültürlenmiş tavuk satışı iznine sahip olan Upside Foods ve Good Meat şirketlerinin ardından, pazara giren dördüncü üretici oldu. Diğer bir şirket olan Mission Barns ise kültürlenmiş domuz yağı için FDA’dan onay aldı ancak USDA onay sürecini bekliyor.

Sekiz Eyalette Yasak

Öte yandan, bazı eyaletlerde durum daha karmaşık. Hücreyle üretilen et ürünleri siyasi tartışma konusu haline gelirken, sekiz ABD eyaleti laboratuvar ortamında üretilen et satışını yasakladı. Teknolojinin ilerleyişi, eyaletler düzeyinde yasal ayrışmaları da beraberinde getiriyor.

Laboratuvar ortamında yetiştirilen ürünler, halk arasında genellikle “yapay et” diye biliniyor. Ancak teknik olarak “hücre kültürüyle üretilmiş et”, “laboratuvar ortamında üretilmiş et” ya da “kültürlenmiş et” daha doğru ve bilimsel tanımlamalar. Zira hücreyle üretilmiş etler gerçek hayvan hücrelerinden elde ediliyor.