Bu yıl okulların yaz tatili başlangıcı ile 9 günlük Ramazan Bayramı tatilinin aynı aya denk gelmesi ile birlikte Haziran ayında şehirler arası yolcu ulaşım sektörü son yılların en yoğun dönemini yaşadı. Bilet fiyatlarının da göreceli olarak ucuz kalması nedeniyle hem otobüs firmaları hem de havayolu şirketleri yüksek satış hacimli bir bayram dönemi geçirdi.
Pandemi sonrasında 2021 yılının 2. yarısından itibaren toparlanmaya başlayan sektör, 2022’de Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş sonucunda akaryakıt maliyetlerinde oluşan artışı fiyatlarına yansıtmaları sonucunda yolcu talebinin azalmasıyla karşı karşıya kalmıştı.
2023 yılı yaz dönemine girildiğinde ise motorin fiyatlarının oldukça düşük seviyesinde olmasının (bkz: Grafik 1) sonucu olarak maliyet baskısının zayıf kalması seyahat bilet fiyatlarına da yolcular açısından olumlu yansıdı. TÜİK verilerine göre Haziran ayı için yıllık enflasyon %38,21 olarak gerçekleşirken, uçak ve otobüs bileti satış platformu Obilet.com verilerine göre aynı dönemde bilet fiyatlarında yıllık %25 civarında enflasyon oluştu. Diğer bir deyişle, bilet fiyatlarındaki artış yıllık bazda genel enflasyonun çok altında kaldı.
Havayolu yolcu taşımacılığı açısından bakıldığında, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü verilerine göre 2023 Haziran ayında Türkiye genelinde iç hatlarda toplam 4.253.765 yolcu taşınırken, dış hatlarda 12.473.034 yolcu taşındı. Havayolu yolcu sayıları bir önceki yılın aynı ayına göre iç hatlarda %14,3 dış hatlarda ise %17 arttı.
İç hatlarda taşınan havayolu yolcu sayısı açısından pandemi sonrası dönemin en yoğun Haziran ayı yaşandı ve pandemi öncesindeki 2019 yılına ait rekor düzeylere yaklaşıldı.
Dış hatlarda ise artan turist hareketliliği ve gurbetçi ziyaretlerinin sonucu olarak rekor kırıldı ve tarihin en yüksek Haziran ayı dış hat yolcu sayısına ulaşıldı.
Otobüs taşımacılığı sektörü de tıpkı havayolu sektörü gibi oldukça hareketli bir Haziran ayı geçirdi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 23 Haziran – 2 Temmuz 2023 tarihleri arasını kapsayan bayram tatili döneminde, otobüs firmalarının 6 milyon 115 bin 294 kişiye otobüs bileti sağlandığını duyurmuştu.
Obilet’in paylaştığı verilere göre ise Türkiye genelinde Haziran ayında taşınan otobüs yolcu sayısı bir önceki yılın Haziran ayına göre %5.8 artış gösterdi. Otobüs yolcularının online bilet alma eğilimi de dikkat çekti, bir önceki yılın Haziran ayına göre biletlerini online kanallardan almayı tercih eden yolcu oranı %16 artış gösterdi.
Temmuz ayında ise özellikle uçakla seyahat eden yolcu sayısındaki artış trendinin devam etmesi bekleniyor. Otobüs sektöründe ise kurlardaki artışın ve KDV oranlarındaki yükselişin akaryakıt maliyetlerini arttıracak olması nedeniyle fiyat yönlü bir baskı oluşabileceği, bunun da herhangi bir tedbir alınmazsa artan bilet fiyatları doğrultusunda yolcu talebini bir miktar düşürebileceği öngörülüyor.
